Mifuko inayotoa mikopo moja kwa moja kwa wajasiriamali, Tanzania, kama nchi nyingine zinazoendelea, imeweka mikakati ya kuwawezesha wananchi wake kiuchumi kupitia mifuko na programu mbalimbali za serikali. Mpaka sasa, kuna jumla ya mifuko 45 ya uwezeshaji kiuchumi ambayo inaratibiwa na Baraza la Taifa la Uwezeshaji Wananchi Kiuchumi (NEEC).
Mifuko hii imeundwa ili kuhakikisha kuwa wananchi, hasa wajasiriamali, wanapata fursa za mikopo, dhamana za mikopo, ruzuku, na msaada mwingine wa kifedha ili kuboresha hali zao za kiuchumi. Mifuko hii imegawanywa katika makundi mbalimbali, kama ilivyoelezwa hapa chini.
1. Mifuko Inayotoa Mikopo Moja kwa Moja kwa Wajasiriamali
Mifuko hii inalenga kutoa mikopo kwa wajasiriamali wadogo na wa kati ili waweze kuendeleza biashara zao. Baadhi ya mifuko hii ni pamoja na:
| Jina la Mfuko | Maelezo |
|---|---|
| Mfuko wa Rais wa Kujitegemea (Presidential Trust Fund – PTF) | Hutoa mikopo kwa vijana na wajasiriamali wadogo ili kuwasaidia kuanzisha na kuendeleza biashara zao. |
| Mfuko wa Maendeleo ya Vijana (Youth Development Fund – YDF) | Unaweka mkazo kwenye kuwawezesha vijana kiuchumi kwa kuwapatia mikopo ya masharti nafuu. |
| Mfuko wa Maendeleo ya Wanawake (Women Development Fund – WDF) | Mfuko huu unalenga kuwawezesha wanawake kiuchumi kwa kuwapatia mikopo ya biashara. |
| Mfuko wa Taifa wa Kuendeleza Wajasiriamali Wananchi (National Entrepreneurship Development Fund – NEDF) | Hutoa mikopo kwa wajasiriamali wa sekta mbalimbali ili kuimarisha uchumi wa wananchi. |
| UTT Microfinance Plc | Kampuni inayotoa huduma za mikopo kwa wajasiriamali wadogo kwa lengo la kuwawezesha kifedha. |
| Mfuko wa Mikopo kwa Wajasiriamali Wadogo (SELF Microfinance Fund) | Hutoa mikopo ya masharti nafuu kwa wajasiriamali wadogo vijijini na mijini. |
| Mfuko wa Mikopo ya Nyumba kwa Watumishi wa Serikali | Unatoa mikopo kwa watumishi wa umma kwa lengo la kuwawezesha kumiliki nyumba. |
| Mfuko wa Kilimo Kwanza (Kilimo Kwanza Fund – KKCF) | Unalenga kuwawezesha wakulima kwa kuwapatia mikopo ya kuendeleza shughuli za kilimo. |
| Bodi ya Mikopo ya Elimu ya Juu | Hutoa mikopo kwa wanafunzi wa elimu ya juu kwa ajili ya kugharamia masomo yao. |
| Mfuko wa Mzunguko katika Mikoa (SIDO RRF) | Mfuko huu unatoa mikopo ya mzunguko kwa wajasiriamali katika mikoa mbalimbali. |
2. Mifuko Inayotoa Dhamana za Mikopo kwa Kushirikiana na Benki na Taasisi za Fedha
Mifuko hii inalenga kusaidia wajasiriamali kwa kuwapatia dhamana za mikopo kutoka kwenye benki na taasisi za fedha. Kwa kupitia dhamana hizi, wajasiriamali wanapata mikopo kwa masharti nafuu na hivyo kuimarisha uwezo wao wa kifedha.
| Jina la Mfuko | Maelezo |
|---|---|
| Mfuko wa Kusaidia Sekta Binafsi ya Kilimo (Private Agricultural Sector Support Trust – PASS Trust) | Hutoa dhamana za mikopo kwa wakulima na wafanyabiashara wa sekta ya kilimo. |
| Mfuko wa Kudhamini Mikopo ya Mauzo Nje ya Nchi (Export Credit Guarantee Scheme – ECGS) | Hutoa dhamana kwa biashara zinazofanya mauzo nje ya nchi ili kuwawezesha kupata mikopo ya kukuza biashara zao. |
| Mfuko wa Kudhamini Mikopo kwa Wajasiriamali Wadogo na wa Kati (SME Credit Guarantee Scheme – SME-CGS) | Unatoa dhamana za mikopo kwa wajasiriamali wadogo na wa kati ili waweze kupata mikopo kutoka benki. |
| Mpango wa Uwezeshaji Wananchi Kiuchumi (JK Fund) | Mpango huu unatoa dhamana kwa wajasiriamali katika sekta mbalimbali ili waweze kupata mikopo. |
| Mfuko wa Uwezeshaji wa Mwananchi (Mwananchi Empowerment Fund – MEF) | Unatoa dhamana za mikopo kwa wananchi wenye miradi ya kiuchumi ili waweze kujiendeleza. |
| Mfuko wa Kusaidia Wakandarasi (Contractors Assistance Fund – CAF) | Hutoa dhamana kwa wakandarasi ili waweze kupata mikopo ya kufanikisha miradi yao. |
3. Mifuko Inayotoa Ruzuku
Ruzuku hizi hutolewa kwa vikundi vya wajasiriamali au miradi mbalimbali ili kuwasaidia kuboresha huduma zao na kuongeza uzalishaji.
| Jina la Mfuko | Maelezo |
|---|---|
| Mfuko wa Nishati Vijijini (Rural Energy Fund – REF) | Unatoa ruzuku kwa miradi ya nishati vijijini, hasa inayolenga nishati mbadala kama vile umeme wa jua. |
| Mfuko wa Elimu Tanzania (Tanzania Education Fund – TEF) | Hutoa ruzuku kwa taasisi za elimu kwa lengo la kuboresha elimu nchini. |
| Mfuko wa Misitu Tanzania (Tanzania Forest Fund – TaFF) | Unatoa ruzuku kwa miradi ya kuhifadhi misitu na mazingira. |
| Mfuko wa Maendeleo ya Jamii (Tanzania Social Action Fund – TASAF) | Hutoa ruzuku kwa miradi ya maendeleo ya jamii hasa katika maeneo yenye umaskini mkubwa. |
| Mfuko wa Madini kwa Wachimbaji Wadogo | Hutoa ruzuku kwa wachimbaji wadogo ili kuwasaidia kuongeza uzalishaji wa madini. |
4. Programu za Uwezeshaji Wananchi Kiuchumi
Pamoja na mifuko mbalimbali, pia kuna programu maalumu zinazolenga kuwawezesha wananchi kiuchumi kwa kutoa mafunzo, teknolojia, na msaada wa kifedha.
| Jina la Programu | Maelezo |
|---|---|
| Mpango wa Kurasimisha Rasilimali za Wanyonge Tanzania (MKURABITA) | Unalenga kuwawezesha wanyonge kupitia kurasimisha rasilimali zao kama ardhi ili waweze kupata mikopo kutoka taasisi za kifedha. |
| Programu ya Miundombinu ya Masoko na Huduma za Kifedha Vijijini (MIVARF) | Hutoa msaada wa kifedha kwa wajasiriamali vijijini kwa lengo la kuboresha miundombinu ya masoko na huduma za kifedha. |
| Mfuko wa Kuendeleza Sekta Binafsi za Fedha Tanzania (Financial Sector Deepening Trust – FSDT) | Hutoa msaada wa kifedha na kitaalamu kwa sekta binafsi za kifedha ili kuimarisha huduma za kifedha nchini. |
Mifuko na programu hizi za uwezeshaji wananchi kiuchumi zinatoa fursa kubwa kwa wananchi, hasa wajasiriamali, kupata mikopo, dhamana, na ruzuku kwa masharti nafuu. Zinaendelea kuwa chachu ya maendeleo ya kiuchumi nchini Tanzania kwa kusaidia sekta za kilimo, viwanda vidogo, biashara, elimu, na nishati.
Hata hivyo, ni muhimu kwa wananchi kuwa na ufahamu wa kutosha juu ya mifuko hii ili waweze kutumia fursa zinazopatikana kikamilifu. Serikali inaendelea kuboresha mifuko hii ili kuhakikisha inawanufaisha zaidi wananchi na kuchochea maendeleo ya taifa kwa ujumla.
